Kleurenblindheid is een aandoening die wordt veroorzaakt door een genetische mutatie in het X-chromosoom. Mannen hebben meer kans om kleurenblind te zijn dan vrouwen omdat dit gen zich op het X-chromosoom bevindt, dat alleen mannen hebben. Vrouwen kunnen echter drager zijn van het gen voor kleurenblindheid en het doorgeven aan hun kinderen. Kleurenblindheid kan invloed hebben op een of meer van je ogen; als beide ogen zijn aangetast, kun je moeite hebben met het onderscheiden van rood en groen, maar zie je nog steeds normaal blauw en geel.
Alleen mannen kunnen kleurenblind zijn.
Hoewel het waar is dat alleen mannen kleurenblindheid kunnen ervaren, is er een zeer kleine kans dat vrouwen ook kleurenblind kunnen zijn. Vrouwen hebben twee X-chromosomen en mannen hebben één X-chromosoom en één Y-chromosoom (het Y-chromosoom is verantwoordelijk voor mannelijke kenmerken). Als een vrouw de recessieve vorm van een kleurenblindheid van beide ouders erft, kan zij er ook last van hebben. Maar omdat vrouwen zo zelden gediagnosticeerd worden met deze aandoening, is er niet veel onderzoek beschikbaar over hoe het hen specifiek treft.
Kleurenblindheid betekent niet dat je zwart-wit ziet.
Kleurenblindheid betekent niet dat je de wereld zwart-wit ziet. De meest voorkomende vormen van kleurenblindheid hebben te maken met verschillende vormen van rood en groen, wat betekent dat je nog steeds levendige kleuren zoals geel, oranje en blauw kunt zien.
Je zou kunnen denken dat kleurenblindheid het moeilijk maakt om verkeerslichten te lezen of om je kleren te matchen met de outfit van je vriendin op het feest. Gelukkig heeft de moderne technologie veel hulpmiddelen ontwikkeld die mensen met verschillende soorten visuele beperkingen helpen om zich gemakkelijk te verplaatsen. Bijvoorbeeld:
- Als je rood-groen kleurenblind bent, zijn er apps beschikbaar die helpen bij het diagnosticeren en behandelen van deze aandoening door middel van verschillende oefeningen, zoals het matchen van spelsjablonen met verschillende tinten groen of rood erop. Sommige apps hebben zelfs een "autocorrectie"-functie die de ene kleur in de andere verandert als ze tegen elkaar worden gedrukt.
- Sommige apps bieden ook training voor mensen die meer oefening nodig hebben in het herkennen van verschillende tinten, zodat ze efficiënter kunnen worden in het zelfstandig doen in plaats van alleen te vertrouwen op het oordeel van iemand anders.
De meeste kleurenblinden hebben moeite met het onderscheiden van rode, groene of blauwe tinten
Er zijn veel verschillende tinten rood, groen of blauw die moeilijk te onderscheiden zijn voor kleurenblinden. Rood en groen zijn de meest voorkomende kleuren die worden verward door mensen met deze aandoening. Dat komt omdat ze beide een vergelijkbare structuur hebben als lichtgolven.
Het verschil tussen rood en groen wordt veroorzaakt door verschillende golflengten van licht die de kegeltjes in je oog raken. Hetzelfde geldt voor blauw en paars, maar het lijkt misschien alsof meer mensen moeite hebben met het onderscheiden van deze twee kleuren omdat ze elk een iets langere golflengte hebben dan rood of groen.
Kleurenblindheid komt in sommige landen meer voor dan in andere.
Kleurenblindheid is een veel voorkomende visusstoornis die 8% van de mannelijke bevolking wereldwijd treft. Het komt het meest voor bij mannen, met een lagere prevalentie bij vrouwen. De hoogste prevalentie van kleurenblindheid wordt aangetroffen in Noord-Europa (13%), het Midden-Oosten en Afrika (10%).
De hoogste prevalentie van kleurenblindheid komt voor bij Arabieren, Bedoeïenen en Palestijnse Druzen.
Je kunt kleurenblindheid hebben en het niet eens weten!
Het zal je misschien verbazen dat iemand kleurenblind kan zijn zonder het te weten. Sterker nog, sommige mensen met kleurenblindheid weten helemaal niet dat ze het hebben totdat een oogarts ze op het probleem wijst.
Ga maar na: mensen met rood-groen kleurenblindheid hebben moeite om rood, groen en bruin van elkaar te onderscheiden. Maar als je kijkt naar een tafereel van groene bladeren aan een boom voor een bakstenen gebouw - in plaats van dat je het ene van het andere kunt onderscheiden - zul je waarschijnlijk niet merken dat er iets mis is als je echtgenoot je erop wijst dat je net de muren van je slaapkamer limoengroen hebt geverfd in plaats van bosgroen!
De reden hiervoor is dat de meeste kleuren bestaan uit meerdere golflengtes (kleuren) die samenkomen in onze ogen; de hersenen interpreteren die verschillende golflengtes dan als bepaalde kleuren. Alleen wanneer bepaalde combinaties niet duidelijk worden gezien door iemand met defecte cellen in zijn netvlies, ondervindt hij problemen met het onderscheiden van verschillende tinten.
Kleurenblindheid wordt veroorzaakt door een gen op het X-chromosoom.
Kleurenblindheid wordt veroorzaakt door een gen op het X-chromosoom. Het gen, dat de x-gebonden protanomalie (PA) of rood-groene kleurenblindheid wordt genoemd, veroorzaakt een verschuiving van alle kleuren naar geel en rood. Kleurenblinde mannen erven één kopie van dit gen van hun moeder, die het doorgeeft ongeacht welk chromosoom ze heeft. Als een man twee kopieën van dit gen van zijn moeder erft, wordt hij als volledig kleurenblind beschouwd en kan hij helemaal geen kleuren zien (hoewel er ook milde gevallen bestaan).
Kleurenblindheid treedt op wanneer je slechts één functionerende kegelcel in elk oog hebt in plaats van drie - zodat je nog steeds sommige kleuren kunt zien, maar niet zoveel als iemand met normaal zicht zou kunnen zien.
Er zijn drie soorten kleurenblindheid.
- Rood-groene kleurenblindheid: Rood-groen kleurenblindheid is de meest voorkomende vorm van kleurenblindheid en veroorzaakt problemen met het zien van rood- of groentinten. Mensen met dit type visusgebrek kunnen moeite hebben met taken als sporten of het herkennen van verkeerslichten.
- Blauw-gele kleurenblindheid: Bij blauw-gele kleurenblindheid is het vermogen van de persoon om verschillen tussen blauw en geel waar te nemen verminderd of niet aanwezig, terwijl ze andere kleuren normaal kunnen zien. Dit type is zeldzamer dan rood-groen kleurenblindheid, maar treft nog steeds tot 6 procent van de mannen.
- Totale kleurenblindheid: Totale kleurenblindheid beperkt het vermogen om kleuren te zien in iemands gezichtsveld; ze nemen alleen zwart, wit en grijstinten waar in plaats van tinten zoals blauw en groen - hoewel sommige mensen nog steeds kunnen zien wanneer iets rood is in tegenstelling tot oranje omdat beide pigmenten geel licht op verschillende manieren reflecteren.
Mannen moeten zich in een vroeg stadium laten testen op kleurenblindheid.
Als je een man bent met kleurenblindheid, is het belangrijk om je zo vroeg mogelijk te laten testen. Mannen hebben een grotere kans dan vrouwen om aan deze aandoening te lijden en moeten zich op hun 12e of 13e laten testen, zodat ze stappen kunnen ondernemen om hun gezichtsvermogen te compenseren. Vrouwen moeten zich op hun 16e of 17e laten testen, omdat kleurenblindheid bij hen vaker voorkomt. Als je niet zeker weet of je kind kleurenblindheid heeft, praat dan met je kinderarts over de testmogelijkheden.
Als je vermoedt dat je kind het gen heeft geërfd dat geassocieerd wordt met rood-groen kleurenblindheid (dit geldt ook voor mannen), overweeg dan om met een optometrist te praten die verdere begeleiding kan geven over hoe je het beste verder kunt gaan op basis van de resultaten van de gezichtstest. Kleurenblinde mensen kunnen nog steeds genieten van de schoonheid van de ervaringen in het leven als ze nu de tijd en moeite nemen - ongeacht hun geslacht!
Genetica speelt een grote rol bij het bepalen of je kleurenblind zult zijn.
Als je kleurenblind bent, ben je zo geboren. Kleurenblindheid is geen ziekte en kan van niemand worden opgelopen. Het is ook op geen enkele manier besmettelijk, dus maak je geen zorgen dat het zich verspreidt!
In de meeste gevallen van kleurenblindheid kun je rood en groen niet goed zien. Maar er zijn verschillende soorten kleurenblindheid die invloed hebben op hoe mensen kleuren zien. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld maar één tint zien, terwijl anderen bepaalde kleuren helemaal niet zien (zoals blauw).
De overgrote meerderheid van de mensen met deze aandoening erft het van hun ouders omdat het wordt veroorzaakt door genetische mutaties in hun DNA; er zijn echter enkele zeldzame uitzonderingen waarbij de aandoening zich op latere leeftijd kan ontwikkelen als gevolg van oorzaken zoals verwondingen of ziekten die het oog zelf aantasten (zoals glaucoom).
Ras en etniciteit hebben geen invloed op de kans om kleurenblind te zijn.
Kleurenblindheid is niet besmettelijk en het is geen ziekte. Het is ook geen gevolg van slecht zicht, maar eerder een genetische eigenschap die in families voorkomt en op elke persoon een ander effect heeft. Sommige mensen kunnen alleen bepaalde kleuren zien, terwijl anderen moeite hebben met rode of groene tinten - het hangt ervan af welk type kleurenblindheid je hebt.
Kleurenblinde mensen hebben moeite met het onderscheiden van kleuren, maar ze kunnen ze nog wel zien.
Kleurenblindheid is niet hetzelfde als kleurenblindheid. Iemand met een normaal gezichtsvermogen ziet in kleur en zijn waarneming van kleuren is vergelijkbaar met hoe ze eruit zien voor andere mensen. Iemand die echter rood-groen kleurenblind is, kan misschien maar een paar kleuren of helemaal geen kleuren zien. Als hen wordt gevraagd wat ze zien, zullen ze vaak zeggen dat alles er grijs of zwart-wit uitziet in plaats van een verscheidenheid aan kleuren zoals bij de meeste mensen. Kleurenblindheid treedt op wanneer één type kegel (kleur) receptor in je oog niet goed werkt. Dit type aandoening treft alleen al in de Verenigde Staten meer dan 10 miljoen mannen!
Als de vader kleurenblindheid heeft en de moeder niet, zal geen van hun kinderen kleurenblind zijn.
Als de vader kleurenblindheid heeft en de moeder niet, zal geen van hun kinderen kleurenblind zijn. Dit komt omdat kleurenblindheid een dominante eigenschap is die vaders doorgeven aan al hun zonen, maar niet aan hun dochters. Aan de andere kant is het normale gezichtsvermogen van moeders recessief en kan alleen worden doorgegeven aan zonen als het gepaard gaat met een dominant gen voor kleurenblindheid. Met andere woorden, als je als vrouw met normaal gezichtsvermogen trouwt met iemand met kleurenblindheid: gefeliciteerd! Je zult nooit kinderen krijgen die zelf kleurenblind zijn!
Als een vader normaal zicht heeft en de moeder het gen voor kleurenblindheid draagt, zullen alle zonen het gen dragen en alle dochters het gen.
Als een vader normaal zicht heeft en de moeder het gen voor kleurenblindheid draagt, zullen alle zonen het gen dragen en alle dochters het gen.
Als een vader kleurenblind is en zijn vrouw deze aandoening niet heeft, zal geen van hun kinderen kleurenblind zijn. Als beide ouders drager zijn van kleurenblindheid, krijgt elke dochter één kopie van een X-chromosoom van haar moeder dat drager is van een gen voor rood-groenblindheid; als ze met een andere drager trouwt, loopt ze het risico deze eigenschap door te geven aan sommige of al hun nakomelingen.
Als beide ouders drager zijn en ze hebben twee dochters die elk trouwen met mannen die ook drager zijn, is er een kans van 25% dat de zoon van elk meisje geboren wordt met rood-groenblindheid (één risicofactor).
Je kunt kleurenblindheid niet krijgen door het eten van bepaalde dingen of voedingsmiddelen.
Kleurenblindheid wordt niet veroorzaakt door het eten van bepaalde dingen of voedsel. Er zijn geen gevallen bekend waarbij kleurenblindheid wordt veroorzaakt door het eten of drinken van iets, dus maak je geen zorgen!
Sommige mensen denken dat ze vanaf hun geboorte kleurenblind zijn door een gebrek aan blootstelling aan bepaalde kleuren op jonge leeftijd. Dit is echter niet het geval. Kleurenblindheid heeft niets te maken met de omgeving waarin je bent opgegroeid; het is genetisch bepaald en gebeurt gewoon willekeurig gedurende het leven.
Naast het niet goed kunnen zien van bepaalde kleuren, zijn er nog veel meer symptomen van kleurenblindheid:
- Van alle objecten alleen grijstinten zien in plaats van hun ware kleuren (vooral rood/geel)
- Overweldigende gevoeligheid bij het kijken naar bepaalde felle lichten zoals straatlantaarns of zaklampen (dit kan erg gevaarlijk zijn als je 's nachts rijdt)
Kleurenblindheid is geen ziekte of medisch probleem dat opgelost moet worden.
Je hebt misschien gehoord dat kleurenblindheid een ziekte is, een medisch probleem, of iets dat verholpen moet worden. Maar dat is het niet. Kleurenblindheid is geen ziekte of medisch probleem. Het is een genetische aandoening, wat betekent dat het wordt geërfd van je ouders en via je genen aan jou wordt doorgegeven.
Dit is niet iets dat "verholpen" moet worden. Kleurenblindheid kan niet worden genezen door chirurgie of medicatie; er zijn geen beschikbare behandelingen voor deze aandoening (hoewel sommige mensen succes hebben gemeld bij het gebruik van LASIK oogchirurgie). Hoewel bepaalde vormen van kleurenblindheid problemen kunnen veroorzaken bij alledaagse taken zoals 's nachts autorijden of het lezen van verkeerssignalen (daarom vereisen veel staten een oogonderzoek voordat ze een rijbewijs afgeven), kan de meerderheid van de volwassenen met de meest voorkomende vorm van deze aandoening geen rood-groen verschillen zien in hun dagelijks leven - en ze hoeven zich er ook niet voor te schamen!
Er is geen remedie voor kleurenblindheid, maar er zijn wel manieren om je aan te passen en remedies die helpen bij bepaalde taken.
Er is geen genezing voor kleurenblindheid, maar er zijn wel manieren om je aan te passen en remedies die helpen bij bepaalde taken. Kleurenblinden kunnen behandeld worden met een bril die bepaalde golflengtes van het licht wegfiltert, waardoor ze kleuren kunnen onderscheiden. Deze brillen zijn er in verschillende tinten, afhankelijk van het type en de ernst van de kleurenblindheid.
Conclusie
Er zijn veel dingen die mensen niet weten over kleurenblindheid en het feit dat het meer voorkomt bij mannen dan bij vrouwen. Kleurenblindheid is geen zeldzame aandoening, maar veel mensen weten niet hoe ze het moeten herkennen of wat ze moeten doen als ze het bij zichzelf of anderen in hun omgeving opmerken. Het belangrijkste is niet alleen de feiten over deze aandoening te kennen, maar ook te leren hoe je er elke dag mee moet leven en ervoor te zorgen dat je een zo gezond mogelijk leven kunt leiden!
